Αριθμός δημοσιεύσεων

Για το 2014 καταγράφονται 10.793 ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις. Ο αριθμός αυτός σημειώνει μια μικρή κάμψη σε σχέση με τον διαχρονικά υψηλότερο αριθμό παραγωγής επιστημονικών δημοσιεύσεων (11.178 για το 2012). Τα τελευταία έτη, ο ρυθμός αύξησης των ελληνικών δημοσιεύσεων είναι μικρότερος από ό,τι στις χώρες του ΟΟΣΑ και της ΕΕ. Ωστόσο, αν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των δημοσιεύσεων σε σχέση με την εθνική δαπάνη για Ε&Α, η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε σχέση με τις χώρες της ΕΕ, υποδηλώνοντας υψηλή «παραγωγικότητα» του ελληνικού ερευνητικού συστήματος όσον αφορά την παραγωγή επιστημονικών δημοσιεύσεων. 

Αριθμός Αναφορών

Όσον αφορά την απήχηση, την πρωτοτυπία, την ποιότητα και την αναγνωρισιμότητα, οι ελληνικές δημοσιεύσεις τοποθετούνται δυναμικά στο διεθνές περιβάλλον, αφού οι αναφορές σε ελληνικές δημοσιεύσεις διατηρούν την αυξητική τάση όλων των προηγούμενων ετών. Για το 2014, οι ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις έλαβαν 334.992 αναφορές. Επιπλέον, παρουσιάζουν μεγαλύτερους ρυθμούς αύξησης σε σχέση με τις χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Παράλληλα η συμμετοχή της χώρας στον αριθμό αναφορών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ συνεχίζει αυξάνεται, όπως και τα μερίδια των αναφορών. Μάλιστα, το ποσοστό ελληνικών δημοσιεύσεων που λαμβάνουν αναφορές, δείκτης που συνδέεται με την πρωτοτυπία και την ποιότητα του ερευνητικού έργου και την αναγνωρισιμότητα των επιστημόνων συγγραφέων, ξεπερνά την πενταετία 2010-2014 τα αντίστοιχα ποσοστά – μέσους της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, πάνω από 1,5 εκατοστιαία μονάδα.

Δείκτες Απήχησης - Υψηλή Απήχηση

Αντίστοιχα, ο δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων συνεχίζει να αυξάνεται συνεχώς και μάλιστα με ρυθμούς μεγαλύτερους από τους δείκτες απήχησης των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Επιπλέον, δε για πρώτη φορά ξεπέρασε τον κοινοτικό μέσο και τους μ.ο. του ΟΟΣΑ. Από την άλλη, ο σχετικός δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων -που υποδεικνύει κατά πόσο ο μέσος όρος των αναφορών που λαμβάνουν οι δημοσιεύσεις της Ελλάδας προσεγγίζει το μέσο όρο αναφορών στις δημοσιεύσεις των χωρών μελών της ΕΕ ή του ΟΟΣΑ- όχι μόνο συνεχίζει την ανοδική πορεία που εμφανίζει σε όλη τη διάρκεια της περιόδου 2000-2014, αλλά ξεπέρασε οριακά τους δείκτες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ.

Ως προς τους βιβλιομετρικούς δείκτες που καταγράφουν την ύπαρξη υψηλής απήχησης για τις δημοσιεύσεις (αριθμός ή ποσοστό επί του συνόλου των δημοσιεύσεων που κατατάχθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο στο 1%, 5%, 10%, 25% και 50% των δημοσιεύσεων με την υψηλότερη απήχηση ανά έτος και θεματική περιοχή), η αντίστοιχη κατανομή των ελληνικών δημοσιεύσεων ήταν 1,6%, 6,4%, 11,7%, 26,7% και 49,7%. Τα παραπάνω στοιχεία σηματοδοτούν μία εξέλιξη ιδιαίτερα σημαντική για την επιστημονική παραγωγή της χώρας, αφού σε τέσσερις από τις πέντε περιπτώσεις (πλην του 50%), η ποσοστιαία κατανομή των ελληνικών δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση υπερβαίνει τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Σημαντική είναι επίσης η συμμετοχή / ηγεσία των Ελλήνων επιστημόνων στις δημοσιεύσεις με υψηλή απήχηση. Σε ποσοστό 28,5% των δημοσιεύσεων με ελληνική συμμετοχή που ανήκουν στο top 1%, ο πρώτος συγγραφέας προέρχεται από ελληνικό φορέα. Στο top 5% το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 42,0% και στο top 10% σε 62,5%.

Κυριότεροι συντελεστές στην παραγωγή επιστημονικών δημοσιεύσεων

Για την χρονική περίοδο 2010-2014, οι τρεις σημαντικότερες κατηγορίες ελληνικών φορέων ως προς τον αριθμό δημοσιεύσεων είναι τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ, και τα Δημόσια Νοσοκομεία. Αναφορικά με τα ποσοστά δημοσιεύσεων με αναφορές, την πρώτη θέση έχουν τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από την ΓΓΕΤ, ενώ ακολουθούν οι Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, οι Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς, και τα Ιδιωτικά Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα.

Υψηλότερη απήχηση από τον παγκόσμιο μέσο όρο επιτυγχάνουν οι δημοσιεύσεις που προέρχονται από τους Ιδιωτικούς Φορείς Υγείας, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ, τα Ιδιωτικά Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα, οι Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς και τα Πανεπιστήμια.

Ως προς τα έξι κύρια επιστημονικά πεδία,  στο πεδίο “Natural Sciences” την υψηλότερη απήχηση μεταξύ των φορέων επιτυγχάνουν οι Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, στο πεδίο «Engineering & Technology” οι Λοιποί Εκπαιδευτικοί Φορείς, στο πεδίο “Medical & Health Sciences” οι Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, στο πεδίο “Agricultural Sciences” τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από την ΓΓΕΤ, στο πεδίο “Social Sciences” τα Ιδιωτικά Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα, και στο πεδίο “Humanities” τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από την ΓΓΕΤ.

Κατανομή ανά επιστημονικό πεδίο - επιστημονικές περιοχές αριστείας 

Όσον αφορά την κατανομή των ελληνικών δημοσιεύσεων σε επιστημονικά πεδία, οι περισσότερες ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο “Natural Sciences”, ακολουθούμενο από το πεδίο “Medical & Health Sciences”, το πεδίο “Engineering and Technology”, και το πεδίο “Social Sciences”.

Σε σχέση με την πενταετία 2008-2012, με την εξαίρεση του πεδίου “Engineering and Technology” οι σχετικοί δείκτες απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων σε όλα τα άλλα πεδία καταγράφουν αύξηση (ή, παραμένουν στάσιμοι), ενώ οι ελληνικές δημοσιεύσεις που έχουν μεγαλύτερη απήχηση από τον μέσο όρο των αντίστοιχων δημοσιεύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο (όπου τιμές σχετικού δείκτη απήχησης άνω του 1) εντοπίζονται σε 29 εξειδικευμένες περιοχές  του “Medical & Health Sciences”,  26 θεματικές περιοχές  του “Natural Sciences”, 17 περιοχές  του “Engineering & Τechnology”, 9 περιοχές  του “Social Sciences”, 5 περιοχές του “Agricultural Sciences” και 4 περιοχές του “Humanities”.

Συνεργασίες

Ως προς τις επιστημονικές συνεργασίες για την παραγωγή ελληνικών δημοσιεύσεων, την περίοδο 2000-2014 αποτυπώνεται συνεχής πτώση των δημοσιεύσεων που πραγματοποιούνται από μόνο ένα ελληνικό φορέα, ενώ καταγράφεται διαρκής αύξηση στις συνεργασίες με τη διεθνή ερευνητική κοινότητα.

Ο μεγαλύτερος αριθμός συνεργασιών καταγράφεται με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Σε όλα τα επιστημονικά πεδία, ο σχετικός δείκτης απήχησης είναι σημαντικά μεγαλύτερος στις περιπτώσεις των δημοσιεύσεων που έχουν γίνει κατόπιν διεθνούς συνεργασίας.